ช่วงนี้ไปทางไหนในประเทศไทยก็มักจะเจอกับมลพิษทางอากาศ หรือที่เราคุ้นหูกันดีกับคำ PM 2.5 โดยเฉพาะกับทางภาคเหนืองและภาคอีสานของไทย ที่นับว่าเป็นอันตรายต่อสุขภาพกับประชาชนเป็นอย่างมาก ซึ่งส่วนใหญ่เราจะได้ยินค่าฝุ่น PM 2.5 แต่มลพิษทางอากาศที่ส่งผลเสียต่อสุขภาพในขณะนี้ มี PM 10 ด้วยเช่นกัน แล้วฝุ่นพิษทั้ง 2 ชนิดนี้เหมือนกันไหม บทความนี้จะมาหาค่าฝุ่น PM10 กับ PM 2.5 ต่างกันอย่างไร
กันค่ะ
PM 2.5 คืออะไร
ฝุ่น PM 2.5 คือ ฝุ่นละอองที่มีขนาดเล็กกว่า 2.5 ไมโครกรัม หรือมีขนาด 1 ในขนาด 25 ของเส้นผมมนุษย์
แหล่งกำเนิด : ฝุ่น PM 2.5 เกิดจาก การเผาไหม้จากเครื่องยนต์ การหลอมโลหะ การเผาป่า เผาฟืนเผาถ่าน เผาไร่นาทางการเกษตร นอกจากนี้ ฝุ่น PM 2.5 มีผลกระทบต่อสุขภาพทางระบบหายใจ
การลอยตัวอยู่ในอากาศ : ฝุ่น PM 2.5 มีขนาดเล็กมากทำให้สามารถลอยค้างอยู่ในอากาศได้นานหลายวันหรือหลายสัปดาห์ และยังเป็นมลพิษที่สามารถกระจายข้ามพรมแดนไปได้ไกลถึง 161 กิโลเมตรเลยทีเดียว
องค์ประกอบ : โลหะหนัก เขม่า สารอินทรีย์ สารก่อมะเร็ง
ค่าปริมาณที่ส่งผลกระทบต่อสุขภาพ : ค่า PM 2.5 ไม่ควรเกิน 25ไมโครกรัม ต่อลูกบาศก์เมตร
ระยะเวลา: ส่งผลกระทบต่อสุขภาพและระบบนิเวศน์ในระยะกลาง – ระยะยาว
PM 2.5 ผลกระทบต่อสุขภาพ : แพร่กระจายเข้าสู่ระบบทางเดินหายใจ กระแสเลือด ถุงลมปอด หลอดลมฝอย ก่อให้เกิด โรคหลอดเลือดตีบตัน โรคปอดบวม ภาวะหัวใจขาดเลือด โรคปอดอุดกั้นเรื้อรัง มะเร็งปอด โรคผิวหนัง ภูมิแพ้
อันตรายเทียบเท่าคุณภาพอากาศ (AQI 100) : เฉลี่ย 40 ใน 24 ชั่วโมง
PM 10 คืออะไร
ฝุ่น PM 10 คือ ฝุ่นหยาบที่อยู่ในอากาศโดยมีเส้นผ่าศูนย์กลางขนาด 2.5 – 10 ไมครอน เมื่อมีการรวมตัวจำนวนมากจะสังเกตเห็นได้ง่าย เช่น ฝุ่นที่เกาะตามโต๊ะ ตู้ หรือข้าวของเครื่องใช้ต่าง ๆ
แหล่งกำเนิดฝุ่น : PM 10 เกิดจาก การก่อสร้าง บดโม่หินทราย การขัดสี เป็นต้น
การลอยตัวอยู่ในอากาศ : ฝุ่น PM 10 ลอยในอากาศได้เพียงไม่กี่นาที หรือนานประมาณ 2-3 ชั่วโมง และสามารถถูกกระแสลมพัดพากระจายไปได้ไกล 90 เมตร – 48 กิโลเมตรเท่านั้น
องค์ประกอบ : ฝุ่น หิน ดิน ทราย เกสรดอกไม้ เชื้อรา
ค่าปริมาณที่ส่งผลกระทบต่อสุขภาพ : ค่า PM 10 ไม่ควรเกิน 0.12 มิลลิกรัม ต่อลูกบาศก์เมตร
ระยะเวลา : ส่งผลกระทบต่อสุขภาพและระบบนิเวศน์ในสั้น – ระยะกลาง
PM 10 ผลกระทบต่อสุขภาพ : หลอดลมฝอย ภูมิแพ้ ผดผื่นคันตามผิวหนัง
อันตรายเทียบเท่าคุณภาพอากาศ (AQI 100) : เฉลี่ย 150 ใน 24 ชั่วโมง
สรุป PM 2.5 อันตรายกว่า PM 10 หรือไม่
ภัยร้ายจากฝุ่น PM 2.5 ส่งผลอันตรายต่อกระบวนการทำงานของอวัยวะต่าง ๆ ในร่างกาย มีผลต่อสมองของเด็ก อีกทั้งยังเสี่ยงต่อการเป็นโรคเรื้อรังอื่น ๆ และส่วนประกอบทางเคมีในฝุ่น PM 2.5 อันตรายต่อสุขภาพและสามารถลงลึกเข้าไปถึงในเนื้อปอดมากกว่า PM 10 ถึง 3.7 เท่า จึงทำให้ PM 2.5 อันตรายกว่า PM 10
เมื่อเวลาที่เราต้องออกนอกบ้านหรืออยู่ในที่โล่งแจ้งควรสวมหน้ากากกันฝุ่นหรืออย่างน้อยหน้ากากอนามัยเพื่อป้องกันฝุ่น แต่เมื่ออยู่ภายในบ้านหรือภายในอาคารควรก็ใช่ว่าจะหลีกหนีฝุ่นละอองเหล่านี้ได้ ดังนั้นเราจึงต้องหาวิธีกำจัดฝุ่นและวิธีการรับมือกับการใช้ชีวิตท่ามกลางฝุ่นและมลพิษในยุคนี้ให้ได้มากที่สุด รวมไปถึงการร่วมมือลดการสร้างฝุ่นให้น้อยลง ซึ่งไม่ใช่เพียงความรับผิดชอบของหน่วยงานหน่วยงานหนึ่ง หรือของคนใดคนหนึ่ง แต่มันคือความรับผิดชอบร่วมกันของทุกคน
